بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های مختلف توتون (nicotiana tabacum l.) از طریق نشانگرهای مرفولوژیکی و مولکولی

تنوع ژنتیکی 49 ژنوتیپ منتخب از موسسه تحقیقات توتون رشت با استفاده از 12 نشانگر issr، 3 نشانگر رتروترانسپوزون و یک نشانگر ترکیبی issr و رتروترانسپوزون مورد ارزیابی مولکولی و همچنین با 14 صفت مورد ارزیابی مرفولوژی قرار گرفت. با استفاده از 16 آغازگر تعداد 147 نوار چندشکل به دست آمد، که از بین آغازگرهای مورد استفاده، آغازگر tos-2 با 16 نوار و بعد از آن، آغازگرهای ubc811 و tos-1 با 14 نوار بیشترین و آغازگرهای ubc825 و tos-3 با 4 نوار کمترین تعداد نوار چندشکل را ایجاد نمودند. pic نشانگرها بین 27/0 تا 46/0 و mi از 15/1 تا 87/5 متغیر بود. تجزیه به مختصات اصلی نشان داد که دو مولفه اول توانستند مجموعا 75/16 درصد از واریانس کل را توجیه کند. تجزیه خوشه ای به روش upgma، 49 ژنوتیپ مورد مطالعه را در پنج گروه قرار داد، به ترتیب شامل 9، 4، 1، 13 و 22 ژنوتیپ شدند. صحت گروه بندی حاصل از تجزیه خوشه ای توسط تابع تشخیص کانونی به روش خطی فیشر با 6/79 درصد تائید شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات مرفولوژی براساس طرح مربع لاتیس نشان داد که مزیت نسبی این طرح نسبت به طرح بلوک های کامل تصادفی برای تعدادی از صفات خوب می باشد. بیشترین ضریب همبستگی بین عملکرد برگ سبز با عملکرد برگ خشک (845/0) بدست آمد. تجزیه خوشه ای به روش upgma، ارقام مورد مطالعه را در پنج گروه مجزا قرار داد که به ترتیب 6، 1، 25، 4 و 13 ژنوتیپ در گروه ها قرار گرفته شد. صحت گروه بندی حاصل از تجزیه خوشه ای با تابع تشخیص کانونی به روش خطی فیشر 8/87 درصد بود. نتایج حاصل از تجزیه به عامل ها جهت تعیین میزان اشتراک وگروه بندی ارقام و بررسی ضرایب همبستگی بین صفات، براساس مولفه های اصلی پس از چرخش وریماکس چهار عامل با نام های خصوصیات برگ، فنولوژی، قیمت، خصوصیات دوم برگ در مجموع 19/79 درصد از تغییرات بین صفات را توجیه نمود.